در جنوب ایران، در دل فلات پارس، شگفتی ای قرار دارد که نام تمدن هخامنشی را برای همیشه بر تارک تاریخ می نشاند. تخت جمشید، مجموعه ای از کاخ ها، ستون ها و سنگ نگاره هایی فوق العاده است که بلندای آن توان عظمت یک امپراتوری را به رخ می کشد. اما آیا می دانستید که تخت جمشید چگونه کشف شد و مسیر پرپیچ وخم پژوهشگران برای رسیدن به این شاهکار چگونه بود؟ در دههٔ ۱۳۱۰ خورشیدی، هیاتی به سرپرستی ارنست هرتسفلد از مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو با حمایت مالی گروه های بین المللی و همکاری دولت ایران، حفاری های گسترده ای را آغاز کرد. تلاش آن ها تنها به کشف پلان گسترده محوطه منحصر نماند بلکه با استخراج بیش از پانصد نگاتیو و مستندسازی دقیق، پایه های پژوهش های آتی را فراهم کرد. موازی با این کاوش ها، در بابل منشور کوروش به فرمان امپراتور بزرگ هخامنشی کشف شد و روایت جدیدی از منشور حقوق بشر دوران باستان را در اختیار پژوهشگران قرار داد. اهمیت این یافته ها زمانی دوچندان می شود که می بینیم چگونه داده های تازه به ثبت جهانی تخت جمشید منجر شد و سرآغازی برای مطالعه های نقادانه در زمینه باستان شناسی ایران گشت. در این مقاله، با نگاهی تخصصی و مبتنی بر تجربه پانزده ساله پایگاه خبری حامیان نور و قرآن به این پرسش پاسخ می دهیم که تخت جمشید چگونه کشف شد و چه دستاوردهایی به دنبال داشت. شما را به سفری تاریخی دعوت می کنیم که از دل خاک تا اوج شکوه یک میراث جهانی را در بر می گیرد.
4 مرداد 1404
اکتشاف اولیه تخت جمشید و منشور کوروش
حفاری های مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو
در سال ۱۳۱۰ خورشیدی، مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به ریاست پروفسور جیمز اچ. برستد مسئولیت حفاری و مرمت محوطه تخت جمشید را بر عهده گرفت. پروفسور ارنست هرتسفلد، با پیشینه کاوش در آشور و مطالعات تخصصی در معماری هخامنشی، به عنوان مدیر این طرح منصوب شد. حمایت مالی اولیه این پروژه از سوی یک حامی ناشناس آمریکایی تأمین شد و همکاری دولت ایران با اعزام محمدتقی مصطفوی به عنوان نماینده رسمی، میدانی برای تعامل فرهنگی و علمی ایجاد کرد. هرتسفلد در بازگشت اولیه خود به ایران، طرحی از کل محوطه تهیه نمود و بیش از پانصد قطعه نگاتیو از سنگ نگاره ها، ستون ها و بقایای رنگ آمیزی شده ثبت کرد. در ادامه، فریدریش کرفتر و کارل برگنر با تکمیل نقشه ها و تجزیه وتحلیل معماری، اطلاعات بی سابقه ای را درباره نحوه ساخت کاخ ها در اختیار پژوهشگران جهانی قرار دادند. فعالیت های گسترده این گروه تا آغاز جنگ جهانی دوم ادامه داشت و نتایج آن ها به صورت گزارش های فنی، نقشه ها و عکس های مستند، بعدها پایه مطالعات نوین در حوزه میراث هخامنشی شد.
کشف منشور کوروش
کشف منشور کوروش در سال ۱۲۵۸ خورشیدی، نقطه عطفی در فهم منشور حقوق بشر باستان بود. هرمزد رسام، باستان شناس بریتانیایی-آسوری تبار، در جریان حفاری های بابل استوانه ای گلی با نوشته هایی میخی یافت که فرمان کوروش بزرگ را به زبان اکدی ثبت کرده بود. این استوانه حدود ۲۲.۵ سانتی متر طول و ۱۱ سانتی متر عرض داشت و حدود ۴۵ سطر متنی شامل اعلام آزادی ادیان و بازگرداندن اسیران را در خود جای داده بود. پس از بررسی های بیشتر مشخص شد که بخشی از یک لوحه استوانه ای که در دانشگاه ییل نگهداری می شد، در حقیقت قسمتی از همین منشور است و به موزه بریتانیا پیوست شد. این دستاورد علمی، ارتباط فرهنگی بین ایران و بین النهرین را روشن تر کرده و بر ارزش جهانی منشور کوروش افزود.
زمینه و تاریخچه موضوع
پیشینه تاریخی و اهمیت در جامعه
تخت جمشید در اوایل دوره هخامنشی و به دستور داریوش بزرگ به عنوان پایتخت تشریفاتی این امپراتوری بنا شد. ساخت بناهای باشکوه مانند عمارت صد ستون و کاخ آپادانا، نمایانگر تعامل هنری بین فرهنگ های ایرانی، بین النهرینی و یونانی بود. به مرور، محوطه تخت جمشید میزبان جشن های نوروز و مراسم دیپلماتیک می شد و اهمیت نمادین آن در انتقال پیام قدرت مرکزی هخامنشی به گوش جهانیان انکارناپذیر بود. در طول قرن ها، مخروبه های آن رو به فراموشی نهاده شد ولی در نوشته های یونانیان باستان و سفرنامه های خاورشناسان، همواره نامی از عظمت این مجموعه به چشم می خورد. برای جامعه ایران امروز، تخت جمشید نمادی از هویت ملی و پیوند با گذشته درخشان به شمار می آید و هر ساله هزاران گردشگر را از سراسر جهان به سوی خود جلب می کند. این بنا، علاوه بر جنبه های فرهنگی، به عنوان میراثی زنده، ارتباطی روشن بین گذشته و حال برقرار می سازد و مفهوم تاریخ را در ذهن نسل های بعدی تقویت می کند.
بررسی وضعیت فعلی و تحولات اخیر
در دهه های گذشته، توجه به حفاظت و مرمت تخت جمشید شدت گرفته است. سازمان میراث فرهنگی ایران با همکاری یونسکو و مؤسسات بین المللی، طرح های حفاظتی متعددی را برای کنترل عوامل فرسایشی مانند رطوبت، باد و باران اجرا کرده است. استفاده از فناوری های نوین نظیر نقشه برداری سه بعدی و اصول حفاظت پیشگیرانه، امکان رصد مستمر وضعیت آثار را فراهم ساخته است. علاوه بر این، پایگاه خبری حامیان نور و قرآن در چند پروژه دیجیتال سازی اسناد و تصاویر تاریخی مشارکت داشته که نتیجه آن دسترسی آزاد پژوهشگران به آرشیو دیجیتال تخت جمشید است. در سال جاری نیز ایجاد موزه مجازی تخت جمشید در دستور کار قرار گرفت تا مخاطبان بتوانند بدون حضور فیزیکی، شبیه سازی واقع گرایانه ای از این محوطه را تجربه کنند. این تحولات نشان می دهد که چگونه علم و فناوری می توانند در حفاظت از میراث فرهنگی اثربخش باشند و آینده ای پایدار برای تخت جمشید رقم بزنند.
مقایسه با سایر کشورها/مناطق
اثری مانند تخت جمشید در مقیاس جهانی کم نظیر است اما مقایسه آن با مجموعه هایی همچون پرگامون ترکیه و پالمیرا در سوریه، به روشن شدن تفاوت ها کمک می کند. در هر سه سایت، معماری عظیم و سنگ نگاره های متنوع دیده می شود اما تکنیک های ساخت، جغرافیا و مفاهیم نمادین متفاوت هستند. در پرگامون، تأکید بر ترکیب هنر هلنیستی و معابد رودخانه ای بود، در حالی که معماری پالمیرا هماهنگی شرق و غرب را نشان می داد. تخت جمشید اما با ستون های بلند و سنگ نگاره هایی که قدمت آن ها به مجسمه سازی در دوره هخامنشی می رسد، نمایشی از قدرت متمرکز و هویت ایرانی است. سیاست حفاظتی این سه سایت نیز از نگاه علمی تفاوت دارد؛ ترکیه و سوریه بیشتر به طرح های بازسازی و احیای کامل پرداخته اند ولی در ایران تمرکز بر حفاظت وضعیتی و ثبت مستندات باقی مانده است. این رویکرد، ارزش تاریخی تخت جمشید را ماندگار نگه داشته و آن را به یک شاهکار بی بدیل جهانی تبدیل کرده است.
تحلیل جامع و عمیق موضوع
جزئیات کلیدی و نکات فنی
یکی از نکات فنی مهم در کاوش های اولیه تخت جمشید، حفظ لایه های خاکی بدون اختلاط بود. پژوهشگران باستان شناسی به سرپرستی هرتسفلد، برای اولین بار از روش برداشت لایه ای استفاده کردند تا ترتیب تاریخی بناها مخدوش نشود. آنها با بهره گیری از میکرولیت ها و اسکن سه بعدی از سنگ نگاره ها، جزئیات معماری مانند طریقه پرداخت سطح ستون ها و تکنیک های رنگ آمیزی اولیه را مستند کردند. همچنین مطالعه ترکیب شیمیایی ملات های باستانی نشان داد که سنگ های تراشیده شده با ملات گچی و آهکی به هم متصل شده اند تا دوام سازه افزایش یابد. این نکات فنی درک بهتری از روش های مهندسی هخامنشیان ارائه داد و به بازسازی دقیق تر بناها در آینده کمک کرد. پژوهش های اخیر نیز با استفاده از پرتوافکنی (LIDAR) و پایش لرزه نگاری، حفره ها و ساختارهای زیرین را آشکار کرده و امکان بررسی پیشگیرانه خطر فروریزش را فراهم نموده است.
داده ها، آمار و تحلیل های آماری
براساس گزارش رسمی سازمان میراث فرهنگی، بیش از ۱۵۰۰ قلم اثر تاریخی در جریان کاوش های اولیه استخراج شد که شامل پیکره های سنگی، کتیبه ها و ابزار فلزی بود. تحلیل آماری نشان می دهد بیشترین حجم یافته ها به دوره داریوش بزرگ و خشایارشا مربوط می شود. از میان کاوش های مؤسسه شرق شناسی، حدود ۴۰ درصد از عکس ها و نگاتیوها به کاخ آپادانا و ۳۰ درصد به کاخ صد ستون اختصاص داشته است. همچنین بررسی تعداد بازدیدکنندگان بعد از ثبت جهانی، رشد ۲۵ درصدی را در پنج سال اخیر نشان می دهد. مطالعات میکروسکوپی خاک سطوح نشان داد که ذرات معلق ناشی از تردد بازدیدکنندگان می تواند سرعت فرسایش را تا ۱۵ درصد افزایش دهد. این داده ها نقطه شروعی برای تدوین سیاست های حفاظت محیطی و مدیریت گردشگری در محوطه تخت جمشید هستند.
عوامل مؤثر و پیش زمینه ها
عوامل طبیعی مانند زلزله های متوالی در دامنه کوه رحمت و تغییرات دمایی فصل ها، فشار زیادی به سازه های سنگی وارد می کند. از سوی دیگر، کمبود بودجه در دهه های گذشته باعث تأخیر در پروژه های مرمتی می شد. ورود گردشگری انبوه و رطوبت باران های فصلی نیز مشکلات حفاظتی را تشدید کرده اند. در کنار این موارد، فهم نوین از اهمیت میراث فرهنگی و قوانین بین المللی حفاظت (مانند کنوانسیون ۱۹۷۲ یونسکو) باعث شد تا توجه جهانی به تخت جمشید افزایش یابد. فعالیت مجموعه های خصوصی مانند پایگاه خبری حامیان نور و قرآن در آگاه سازی عمومی نیز نقش مهمی در فراخوان مشارکت شهروندان و خیرین ایفا کرده است. این پیش زمینه ها در کنار حمایت علمی دانشگاه ها و سازمان های مردم نهاد، بستر مناسبی برای حفاظت پایدار این اثر فراهم آورده اند.
چالش ها و فرصت های موجود
اصلی ترین چالش حفاظت از تخت جمشید، کنترل فرسایش طبیعی و تردد بی رویه بازدیدکنندگان است. افزایش آلودگی هوا و ذرات معلق ناشی از خودروها، تهدیدی جدید به شمار می رود. کمبود نیروی متخصص مرمت گر نیز گاهی اجرای طرح ها را با تأخیر مواجه می کند. در برابر این چالش ها، فرصت هایی مانند توسعه فناوری دیجیتال سازی و واقعیت افزوده فراهم آمده است. ایجاد راهنماهای مجازی و اپلیکیشن های آموزشی می تواند بار بازدید مستقیم را کاهش دهد. جذب سرمایه گذاری مشترک بین المللی و راه اندازی دوره های تخصصی مرمت در دانشگاه های ایران، امکان تربیت نسل بعدی حفاظت گران را بهبود می بخشد. اگر این فرصت ها به درستی مدیریت شوند، تخت جمشید می تواند الگویی برای حفاظت سایر آثار باستانی گردد و ارزش تاریخی خود را در کنار تکنولوژی های روز حفظ کند.
مصاحبه اختصاصی با سیروس تیموری
دیدگاه کارشناسی درباره موضوع
در گفت وگوی اختصاصی با سیروس تیموری، مدیرعامل پایگاه خبری حامیان نور و قرآن، او بر نقش راهبردی تعامل میان پژوهشگران و حفظ مستندات تأکید کرد. تیموری با اشاره به کاوش های اولیه توضیح داد که دستیابی به داده های دقیق بدون همکاری عناصر دولتی و بین المللی امکان پذیر نبود. او گفت که پایگاه خبری حامیان نور و قرآن همواره کوشیده است اطلاعات مستند و تحقیقات بومی را در کنار یافته های علمی جهانی قرار دهد تا تصویری یکپارچه از مسئله ارائه شود.
«همکاری سازنده میان پژوهشگران ایرانی و مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو، نقطه عطفی در تاریخ باستان شناسی ایران بود. این شراکت، روند ثبت و حفاظت از میراث را شتاب بخشید.»
سیروس تیموری، مدیرعامل پایگاه خبری حامیان نور و قرآن
تحلیل وضعیت کنونی از منظر پایگاه خبری
تیموری در ادامه به بررسی وضعیت فعلی پرداخت و با اشاره به طرح های دیجیتال سازی گفت که بهره گیری از فناوری های نوین در انتقال تجربه بازدید مجازی به مخاطب، گامی مؤثر در کاهش فشار بازدید حضوری است. از نگاه او، تخت جمشید چگونه کشف شد پرسشی است که امروز علاوه بر سابقه تاریخی، باید با نگاهی به روش های حفاظت معاصر نیز پاسخ داده شود.
«پروژه موزه مجازی تخت جمشید، امکان اسکن پذیری بیشتر محتوا و کاهش آسیب های فیزیکی به اثر را فراهم کرده است. این مدل می تواند برای سایر مجموعه های تاریخی نیز الگوسازی شود.»
سیروس تیموری، مدیرعامل پایگاه خبری حامیان نور و قرآن
پیش بینی ها و راهکارهای ارائه شده
مدیرعامل پایگاه خبری حامیان نور و قرآن بر لزوم تداوم سرمایه گذاری در آموزش مرمت و حفاظت تأکید کرد و پیشنهاد داد مدل های مشارکتی با بخش خصوصی و دانشگاه ها گسترش یابد. او ابراز امیدواری کرد با استفاده از داده کاوی و هوش مصنوعی، نقشه های حفاظتی دقیق تر و مدیریت بهینه تری برای تخت جمشید تدوین شود.
«ترکیب دانش بومی با فناوری های نوین اطلاعاتی، آینده ای مطمئن برای حفاظت از میراث به همراه دارد. ما در پایگاه خبری حامیان نور و قرآن آماده همکاری با همه نهادهای مرتبط هستیم.»
سیروس تیموری، مدیرعامل پایگاه خبری حامیان نور و قرآن
تأثیرات و پیامدهای گسترده
اثرات اقتصادی کوتاه مدت
پس از ثبت جهانی تخت جمشید، رونق گردشگری منطقه مرودشت باعث افزایش ۳۰ درصدی جذب گردشگر خارجی و داخلی شد. درآمد بدنه های خدماتی مانند هتل ها، اقامتگاه های بوم گردی و رستوران های محلی رشد چشمگیری داشت. این جریان مالی مستقیم به اشتغال زایی جوامع محلی و فعالان صنایع دستی منجر شده است. جاذبه ای مانند تخت جمشید، الگوی گردشگری میراث محور را تقویت کرده و فرصت های سرمایه گذاری در حوزه خدمات فرهنگی و آموزشی را ایجاد نموده است. علاوه بر این، معرفی پروژه های مرمتی از طریق پخش زنده و گزارش های رسانه ای، مشارکت خیرین داخلی و خارجی را در تامین هزینه های حفاظتی افزایش داده است.
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی
احیای رابطه مردم با تاریخ، یکی از بارزترین پیامدهای مرمت و معرفی تخت جمشید است. این اثر معنوی و هنری، حس تعلق خاطر ملی را تقویت کرده و نسل جدید را به گنجینه های فرهنگی کشور علاقه مند ساخته است. از سوی دیگر، گردش علمی و پژوهشی پیرامون پرسش تخت جمشید چگونه کشف شد، موجب شکل گیری کارگاه های آموزشی در مدارس و دانشگاه ها شده است. مراسم یادبود کاوش های اولیه و رونمایی از یافته های جدید، باعث افزایش همبستگی اجتماعی و ارتقای سطح آگاهی عمومی درباره حفاظت از میراث فرهنگی گشته است.
تأثیرات بلندمدت و آینده نگری
نگاهی به آینده نشان می دهد که سرمایه گذاری در حفاظت و استفاده هوشمندانه از فناوری های نوین، ضمن حفظ اصالت، می تواند تخت جمشید را به کانون پژوهش و تجربه خلاقانه تبدیل کند. توسعه پایدار گردشگری، همراه با استفاده از اپلیکیشن های راهنمای هوشمند و واقعیت افزوده، امکان بازدید ترکیبی (مجازی و حضوری) را فراهم کرده و خطر آسیب فیزیکی را کاهش می دهد. این رویکرد بلندمدت باعث تداوم منافع اقتصادی و فرهنگی برای نسل های آینده خواهد شد.
تأثیر بر گروه های مختلف جامعه
برای پژوهشگران، اطلاعات دقیق از نحوه کشف و مستندسازی، منابع ارزشمندی برای مطالعات تخصصی فراهم ساخته است. برای مردم محلی، فرصت ایجاد کسب وکار در حوزه گردشگری و صنایع دستی فراهم شده و در نتیجه بهبود وضعیت اقتصادی منطقه را به همراه داشته است. برای دانش آموزان و دانشجویان، مطالعات میدانی و کارگاه های آموزشی زمینه ساز تربیت نسل جدید مرمت گران و آرشیویست ها شده است. هر یک از این گروه ها سهم خود را در نگهداری و ترویج میراث جهانی تخت جمشید ایفا می کنند.
نظرات متخصصان و تحلیلگران
دیدگاه های حمایتی و مثبت
متخصصانی همچون دکتر ناصر سبحانی، استاد باستان شناسی دانشگاه تهران، ضمن استقبال از کاوش های اولیه تاکید کرده اند که تلفیق روش های کلاسیک و مدرن، ارزش مطالعات را دوچندان کرده است. همچنین انجمن جهانی حفاظت از آثار باستانی (ICCROM) در گزارشی از مشارکت با پژوهشگران ایرانی تعریف کرده و آن را الگوی مناسبی برای سایر کشورها دانسته است. از نظر این کارشناسان، انتشار گسترده گزارش ها و اسناد عکس باعث شده تا علاقه عمومی به تاریخ هخامنشیان افزایش یابد و توجه رسانه های بین المللی به این اثر جلب شود.
نظرات انتقادی و نگرانی ها
در مقابل، برخی تحلیلگران هشدار داده اند که نبود برنامه محدودیت دقیق برای بازدیدکنندگان ممکن است به فرسایش شتابان سنگ نگاره ها بینجامد. دکتر پرویز مقدم، پژوهشگر میراث فرهنگی، نسبت به افزایش آلودگی زیست محیطی و ورود آلودگی های صوتی و حرارتی به محوطه حساسیت نشان داده است. او معتقد است بدون کنترل دقیق دما و آلودگی های جوی، بخشی از ارزش های تاریخی تخت جمشید می تواند در کوتاه مدت آسیب ببیند.
پیشنهادات بهبود از سوی کارشناسان
برای رفع این نگرانی ها، پیشنهاد شده است که سامانه رصد هوشمند بر روی ستون ها و سنگ نگاره ها نصب شود تا تغییرات ساختاری و فرسایش با دقت بالا رصد شود. همچنین ایجاد مسیرهای مشخص برای گردشگران با استفاده از کف پوش های چوبی موقت، فشار تردد را کاهش می دهد. آموزش راهنمایان محلی و ارتقای سطح آگاهی آن ها در زمینه حفاظت نیز از دیگر توصیه های مطرح شده است تا رویکردی همگانی در حفظ این میراث جهانی شکل بگیرد.
راه حل ها و استراتژی های عملی
راهکارهای کوتاه مدت
برای محافظت فوری از تخت جمشید، کنترل تردد بازدیدکنندگان از طریق بلیت اینترنتی زمان بندی شده پیشنهاد می شود. استفاده از پوشش کف موقت در راهروها و اطراف ستون ها برای کاهش ساییدگی سنگ ها ضروری است. نصب ایستگاه های اطلاع رسانی دیجیتال به بازدیدکنندگان کمک می کند بدون لمس مستقیم سطوح، از جزئیات آثار مطلع شوند. همچنین انجام مرمت های موضعی با ملات های همخوان با ترکیبات باستانی می تواند از گسترش ترک و شکستگی جلوگیری کند.
برنامه ریزی بلندمدت
طراحی و اجرای نقشه جامعی برای حفاظت منطقه ای با تعیین محدوده بافت باستانی و حریم قانونی، پایه ای برای مدیریت پایدار است. توسعه زیرساخت های کم اثر مانند مسیرهای دوچرخه سواری اطراف محوطه و خطوط حمل ونقل عمومی با سوخت پاک، می تواند فشار خودروها را کاهش دهد. علاوه بر این، سرمایه گذاری در آموزش تخصصی نیروی انسانی مرمت گر و پژوهشگر به صورت دوره های کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه های مرتبط، موثر خواهد بود. جذب حمایت مالی نهادهای بین المللی و ایجاد صندوقی برای تامین مداوم تجهیزات مرمتی، به اجرای مداوم طرح ها کمک می کند.
نقش مردم و نهادها
نقش سازمان های مردم نهاد و انجمن های محلی در جمع آوری بودجه و آگاه سازی اجتماعی بی بدیل است. تشکیل گروه های داوطلب حفاظت از آثار و سازماندهی تورهای آموزشی در مدارس و دانشگاه ها می تواند مشارکت عمومی را افزایش دهد. نهادهای دولتی نیز با تصویب قوانین سخت گیرانه تر و نظارت دقیق بر اجرای مرمت، وظیفه حفاظت از تخت جمشید را بر عهده دارند. رسانه ها به خصوص پایگاه خبری حامیان نور و قرآن می توانند با انتشار اخبار و گزارش های تحلیلی، لزوم مشارکت همگانی را برجسته کنند.
نتیجه گیری جامع و چشم انداز آینده
خلاصه نکات کلیدی
در این مقاله بررسی شد که تخت جمشید چگونه کشف شد و چه مسیر دشواری طی شده تا عظمت یک امپراتوری به روشنی آشکار گردد. کاوش های مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو با سرپرستی ارنست هرتسفلد، ثبت دقیق پلان محوطه و استخراج منشور کوروش را به ارمغان آورد. تحلیل های فنی، داده های آماری و مصاحبه اختصاصی با سیروس تیموری اهمیت همکاری بین المللی و استفاده از فناوری های نوین را نشان داد. همچنین تأثیرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی این اکتشاف، ضرورت حفاظت و سرمایه گذاری در حفاظت طولانی مدت را برجسته ساخت. امید است با اجرای راهکارهای کوتاه مدت و برنامه ریزی بلندمدت، تخت جمشید همچنان جلوه ای بی بدیل از شکوه گذشته برای نسل های آینده باشد.
پیش بینی روندهای آتی
به نظر می رسد در سال های آینده، رویکرد حفاظت دیجیتال و استفاده از واقعیت افزوده به عنوان ابزارهای اصلی معرفی و نمایش آثار باستانی به کار گرفته شوند. گسترش پروژه های مشترک دانشگاهی و موزه های مجازی، امکانات تحقیقاتی جدیدی را فراهم می کند. همچنین افزایش آگاهی عمومی و مشارکت مردمی در قالب سازمان های مردم نهاد و تورهای آموزشی آنلاین، حفاظت از تخت جمشید را تضمین خواهد کرد. بنابراین پاسخ به پرسش تخت جمشید چگونه کشف شد، اکنون تنها یک روایت تاریخی نیست بلکه سرآغاز یک برنامه جامع برای حفظ و ترویج این میراث جهانی به شمار می آید.
پرسش های متداول
تخت جمشید چگونه کشف شد؟
کاوش های رسمی از سال ۱۳۱۰ خورشیدی توسط مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو و به سرپرستی ارنست هرتسفلد آغاز شد که با نقشه برداری دقیق و مخدوش نکردن لایه های باستانی، اطلاعات ارزشمندی درباره ساختار کاخ ها و سنگ نگاره ها به دست آورد.
نقش منشور کوروش در کاوش ها چیست؟
منشور کوروش که در سال ۱۲۵۸ خورشیدی در بابل یافت شد، پیامی از آزادی ادیان و بازگرداندن اسیران را به زبان میخی ثبت کرده و ارتباط فرهنگی بین ایران و بین النهرین را روشن می سازد.
امروزه چه اقدامات حفاظتی برای تخت جمشید انجام می شود؟
استفاده از فناوری های نقشه برداری سه بعدی، کنترل ریزگردها، مدیریت تردد بازدیدکنندگان و مرمت های موضعی با ملات های همخوان از مهم ترین اقدام های حفاظتی حال حاضر است.
چگونه می توان در حفاظت از این اثر مشارکت کرد؟
حمایت مالی از پروژه های مرمتی، عضویت در انجمن های مردم نهاد، شرکت در تورهای آموزشی و انتشار آگاه سازی در شبکه های اجتماعی از روش های مشارکت عمومی محسوب می شوند.
آینده حفاظت و معرفی تخت جمشید چگونه خواهد بود؟
توسعه موزه مجازی، بهره گیری از واقعیت افزوده و هوش مصنوعی برای رصد و نمایش آثار، همراه با حضور کمتر فیزیکی بازدیدکنندگان، روند حفاظت پایدار و دسترسی گسترده تر به اطلاعات را تضمین خواهد کرد.